Bijbelgedeelte: Mattheüs 26:14-30

Intro
Er gebeurt veel in dit gedeelte. Judas belooft zijn Meester te verraden. De Heere Jezus viert met Zijn discipelen voor de laatste keer het Pascha. Tijdens die maaltijd wordt Judas ontmaskerd en stelt Jezus het Heilig Avondmaal in.

Vers 14
‘Toen’ wijst terug op twee gebeurtenissen. In de eerste plaats naar het ‘toen’ van vers 3 waar blijkt dat er door de Joodse leiders daadwerkelijk een moordcomplot tegen Jezus wordt gesmeed. Daarnaast wijst het terug op de geschiedenis hiervoor: de zalving te Bethanië. Vanuit Johannes 12:4-5 weten we dat juist Judas moeite had met de verspilling van de dure zalf.
Die dure zalf heeft Judas’ geldzucht versterkt. Bovendien is bij de zalving opnieuw het woord ‘begrafenis’ gevallen. Jezus heeft zo Zijn discipelen opnieuw gewezen op Zijn aanstaande dood. Maar aan een Messias Die gaat lijden en sterven, heeft Judas geen behoefte. Vanuit die twee redenen, geldzucht en teleurstelling, gaat Judas naar Jezus’ vijanden: de overpriesters. Deze overpriesters bestonden uit de hogepriesterlijke familie en hun getrouwen.

Vers 15-16
Het bedrag dat Jezus ‘waard’ is, wordt vastgesteld op dertig zilverlingen. Dat geld is waarschijnlijk niet direct betaald, maar pas bij Judas’ daadwerkelijke verraad. Het is moeilijk te bepalen hoe hoog dat bedrag toen is geweest. Waarschijnlijk een paar maanden loon. Maar de symbolische waarde is veel belangrijker. Dertig zilverlingen is het bedrag dat men moest vergoeden voor een gedode slaaf (Exodus 21:32). In Zacharia 11:12 is dat het bedrag dat de HEERE krijgt voor het weiden van Zijn volk. Voor de overpriesters, die zeer thuis waren in het Oude Testament (!), is Jezus dit ‘symbolisch spottende bedrag’ waard. De prijs van een dode slaaf, door de HEERE veracht (Zacharia 11:13), is goed genoeg voor Hem die ‘meent’ de Zoon van God te zijn. Ongewild wordt door de overpriesters zo Zacharia’s profetie juist vervuld! Judas gaat vanaf dat moment op zoek naar een geschikt moment, waarop Jezus gevangen kan worden genomen zonder dat het volk in opstand komt.

Vers 17-20
Het Joodse Pascha begon op een avond met het eten van ongezuurd brood (Exodus 12:17). Ergens in de loop van deze dag vragen de discipelen aan Jezus waar Hij wil dat ze het Pascha zullen vieren. Jezus geeft een wonderlijke opdracht. Het lijkt erop dat ze een willekeurig persoon moeten aanspreken. In Markus 14:13 en Lukas 22:14 wordt er wel bij gezegd waar ze hem aan herkennen zullen. Hier niet. Mattheüs legt alle nadruk op wat ze tegen deze man moeten zeggen: ‘De Meester zegt: Mijn tijd is nabij.’ Als je in de Evangeliën nagaat wat ‘Mijn tijd’ betekent, zul je ontdekken dat dit altijd betrekking heeft op Jezus’ dood. Dus, Jezus laat het Pascha voorbereiden, maar zegt er meteen bij dat het deze keer ‘Zijn tijd’ is. Of de discipelen dat nu begrijpen, is de vraag. Tot het laatst toe merk je bij hen dat ze niet inzien dat de Heere Jezus móest sterven. Heel veel van wat Jezus gezegd heeft, dringt pas later tot hen door.
Op deze avond viert Jezus het Pascha, maar de Joden vieren het een dag later zoals vooral blijkt uit Johannes 18:28. De kanttekeningen vermelden hierbij dat het een oud Joods gebruik is in verband met de sabbat. Voor een vertelling gaat het wat ver om dat helemaal uit te werken. Wat wél belangrijk is, is dat hier duidelijk wordt dat Jezus precies op de door God ingestelde dag Zichzelf als een offer gegeven heeft en geofferd is.

Vers 21-25
Jezus’ woorden brengen een schok van schrik teweeg. Opvallend is dat alle discipelen vragen: ‘Ben ik het?’ terwijl er maar één is die het van zichzelf zeker weet. De elf discipelen worden intens verdrietig van alleen al de gedachte dat één van hen zover zal komen. Zij vatten Jezus’ woorden als een waarschuwing op. Hun vraag is dan ook oprecht. De uitdrukking ‘die de hand met Mij in de schotel doopt’ duidt op vriendschap en gastvrijheid. Verraad van zo iemand was daarom een dubbele schending. Let hierbij ook op Psalm 41:10.
Judas is niet (meer) gevoelig voor de woorden van Jezus. Ook niet voor Zijn dreigende waarschuwing. Hij doet alsof hij nergens van weet. Let er overigens op dat in de waarschuwing van Jezus Gods raad en menselijke verantwoordelijkheid samengaan. Nooit mag het geloof in Gods voorzienigheid leiden tot de gedachte dat dit onze verantwoordelijkheid vermindert.

Vers 26-30
Het was gebruikelijk dat de gastheer brood nam en uitdeelde tijdens het Pascha. Het verschil is echter dat Jezus deze keer bij het brood niet terugwijst naar de bevrijding uit Egypte. Hij wijst vooruit naar Zijn lijden en sterven. Deze ‘vernieuwing’ was misschien toen nog niet helemaal duidelijk voor de discipelen. Het hoort bij één van de dingen die ze later wel gingen verstaan.
Na de maaltijd spreekt Jezus een gelofte uit voor de toekomst. Hij verwijst naar ‘die dag’. Daarbij moet je denken aan profetieën over Gods koninkrijk. De komst daarvan wordt bijvoorbeeld in Jesaja 25:6 omschreven als een feestmaal met daarbij horende wijn. Zie hierbij ook Openbaring 19.
De lofzang is een psalm uit het zogenaamde Hallel (Psalm 113–118) dat de Joden tijdens de Paasmaaltijd zongen.