Bijbelgedeelte: Genesis 31

Vers 1-21
Jakob heeft op allerlei manieren geprobeerd om rijk te worden bij Laban en het is gelukt. Dat heeft tot grote afgunst bij de zonen van Laban en tot een verandering in houding bij Laban zelf geleid. Jakob heeft het door. Maar dat hij besluit om te vertrek- ken, houdt verband met het feit dat de HEERE weer spreekt (vers 3) en hem opdraagt te vertrekken. Jakob besluit om te gaan en deelt dit besluit ook aan zijn vrouwen mee waar- bij hij uitgebreid vermeldt wat de HEERE in een droom tegen hem gezegd heeft. Rachel en Lea hebben er geen moeite mee om te vertrekken. Er klinkt zelfs zwaar verwijt door in hun woorden. Normaal gesproken betaalde een man aan zijn schoonvader een bruids- schat. In geval van nood kon zo’n vader deze teruggeven aan zijn dochter. Een soort sociale voorziening zouden wij het noemen. Maar Laban heeft niets te bieden aan zijn dochters. Hij heeft geprobeerd Jakob uit te buiten. Maar Jakob is daarentegen zo rijk gezegend dat Lea en Rachel deze erfenis van hun vader niet meer nodig hebben.
Het valt uiteraard niet mee om met zoveel bezittingen aan mensen en beesten ongezien te vertrekken. Jakob kiest daarom heel tactisch voor het moment waarop Laban weg is om zijn schapen te scheren. Dat was veel werk met aansluitend gewoonlijk een groot feest waardoor hij vrij lang van huis is. Het duurt in ieder geval drie dagen voordat het bericht van Jakobs vertrek Laban bereikt.

Vers 22-42
Laban gaat er achteraan en alles lijkt er op dat de vriendelijke buitenkant geen effect meer heeft nu de ware aard van Laban bovenkomt. Maar dan grijpt de HEERE in. Hij laat Laban door middel van een droom weten dat hij Jakob met rust moet laten. Noch goed noch kwaad spreken betekent dat Laban op geen enkele manier Jakob van zijn reisplan mag afbrengen. Dat doet Laban dan ook niet als hij Jakob na zeven dagen inhaalt. Wel uit hij harde verwijten. Jakob zou zijn dochters ontvoerd hebben en daarmee Laban geen kans gegeven hebben om fatsoenlijk afscheid van hen te nemen. Zijn suggestie dat hij graag een afscheidsfeest georganiseerd had, komt lachwekkend over als je nagaat hoe Laban de afgelopen jaren heeft geprobeerd Jakob uit te buiten. En tenslotte verwijt hij Jakob dat deze zijn terafim - afbeelding van huisgoden - gestolen zou hebben. Jakob weet niet dat Rachel dit op haar geweten heeft. Hij zegt dan ook dat degene bij wie ze gevonden worden wat hem betreft, gedood mag worden. Rachel suggereert ongesteldheid. Let op dat in zo’n geval datgene waar een vrouw op zit ook als onrein geldt. Laban laat het dus wel uit zijn hoofd om onder het zadel, waar Rachel op zit, te zoeken.
Als Laban niets vindt, is het Jakobs beurt om Laban harde verwijten te maken. Je zou bijna zeggen: alles van de afgelopen jaren komt er uit. Het grote verschil met Labans verwijten is dat Jakobs verwijten allemaal terecht zijn. Opvallend is dat Jakob wel verwijten maakt maar geen wraak koestert. De verklaring daarvoor vind je in vers 42. Jakob heeft ontdekt dat de HEERE, de God van Abraham en Izak hem beschermd en gezegend heeft. De blijdschap daarover overwint Jakobs woede.

Vers 43-55
Laban gaat niet in op de beschuldigingen, maar kiest nu voor een andere insteek. Alles wat Jakob heeft, komt bij hem vandaan. Laban drukt hier zijn verbondenheid uit. Hij wil niet zomaar uit elkaar gaan maar stelt voor een verbond te sluiten. Een overeenkomst waarin twee partijen wederzijdse rechten en plichten aangaan. Bij zo’n verbond hoorde een maaltijd om ge- meenschappelijkheid en verbondenheid tot uitdrukking te brengen. Het teken dat wordt opgericht krijgt een veelzeggende naam: Jegar-Sahadutha / Gilead. Dit ‘getuigenis’ verwijst naar het feit dat de HEERE alles doorziet. Niet alleen de buitenkant maar tot in ons hart. Hij kent onze motieven. Voor deze mannen, die allebei wel wisten wat het was om sluw te proberen een ander te misleiden, was dit iets om zich voortdurend van bewust te zijn.
Laban verwijst bij deze verbondssluiting niet alleen naar de God van Abraham. Dat hij verder terug- wijst (de God van Nahor én de God van hun vaders) lijkt aan te geven dat Laban niet kiest voor een radicale breuk met het meergodendom van zijn voorouders. Jakob is in ieder geval veel helderder. Hij zweert bij ‘de Vreze van Izak’ (vers 42). Ze sluiten af met een gezamenlijke maaltijd én overnach- ting. Daarmee is duidelijk dat het onderlinge vertrouwen terug is. Deze beide mannen laten elkaar in vrede gaan. Maar Jakob gaat in de richting die de HEERE hem wees. Laban gaat terug naar zijn oude leven.