Bijbelgedeelte: Exodus 19

Vers 1-2
Nadat Mozes afscheid genomen heeft van zijn schoonvader, trekt hij met het volk verder zuidwaarts. Zo komen ze, meer dan twee maanden na de wonderlijke uittocht uit Egypte, aan in de Sinaïwoestijn. Daar legert het volk zich tegenover de berg Sinaï, een imposante steenkolos die in de Bijbel meermalen ‘de berg Gods’ genoemd wordt. Hier zal het volk bijna een jaar verblijven. Op deze plaats zal de HEERE in majesteit en heerlijkheid Zijn verbond met het volk sluiten.

Vers 3-4
Mozes klimt de berg op. Hij zal optreden als middelaar tussen het volk en de HEERE. Mozes krijgt van de HEERE de opdracht Zijn woorden aan Israël over te brengen. Met het beeld van een arend verhaalt de HEERE hoe Hij de Israëlieten uit Egypte heeft opgevoerd. De HEERE heeft ze bevrijd, verzorgd en gevoed. Het volk is als op vleugels naar de Sinaï gedragen.

Vers 5
Met deze wonderlijke uittocht heeft de HEERE al laten zien, wat Hij nu het volk belooft: ‘Gij zult Mijn eigendom zijn’. Het volk moet dan wel naar de stem van de HEERE luisteren, en gehoorzamen aan de voorwaarden die Hij aan Zijn verbond verbindt. Uit alle volken kiest God uitgerekend Israël. Dat is een groot voorrecht. God had ook een ander volk kunnen verkiezen. Heel de wereld is immers van Hem!

Vers 6
Bij het voorrecht Gods volk te zijn, behoort ook een speciale opdracht. Israël is geroepen om onder de volken een priesterlijk koninkrijk te zijn. Zoals binnen het volk de priesters de speciale roeping hadden om God te dienen, tot Hem te naderen en zich te houden aan specifieke plichten, zo is Israël als volk geroepen om te midden van alle volken een heilig volk te zijn, dat God dient, tot Hem nadert en zich houdt aan specifieke plichten. Later zal Petrus in hoofdstuk 2:9 van zijn eerste brief deze woorden toepassen op de christelijke gemeente. Zo worden ook wij geroepen om te midden van de wereld een koninklijk priesterdom te zijn.

Vers 7-8
Mozes keert terug naar het volk en roept de oudsten, de leiders van het volk, bij zich. Hij maakt hun de voorwaarden van het verbond bekend. Het hele volk beaamt bij monde van deze oudsten alle voorwaarden van het verbond. Met dat antwoord gaat Mozes terug naar de HEERE.

Vers 9-10
Tot dan toe had Mozes steeds de woorden van God aan het volk overgebracht. Om het volk ervan te verzekeren dat de HEERE Zelf met hen een verbond sluit, zal Hij nu hoorbaar voor het volk met Mozes spreken. Daarin zal tevens Mozes’ rol van middelaar tussen God en het volk bevestigd worden. De HEERE zal verschijnen in een wolk. Die wolk toont Zijn heerlijkheid, en tegelijk Zijn verborgenheid. Niemand kan de HEERE zien en leven. Voordat Hij verschijnt, moet het volk eerst geheiligd worden. De kleren moeten gewassen worden, als teken van reiniging ter voorbereiding op de komst van de HEERE.

Vers 11-15
Op de derde dag zal Hij afdalen op de Sinaï. Al die tijd is de berg voor iedereen, mens én dier, verboden gebied. Iedereen die toch de berg betreedt of deze aanraakt, zal ter dood worden gebracht. Steniging gold als straf op de zeer ware misdaden. Het volk moet goed beseffen dat de HEERE niet een gelijke verbondspartner is, maar de Heilige, de Almachtige, de God van hemel en aarde. Wanneer op de derde dag de ramshoorn klinkt, moet het volk tot de berg naderen. Helemaal naar boven klimmen, is aan het volk niet toegestaan. Met deze instructies daalt Mozes van de berg af. In opdracht van Mozes heiligt het volk zich, wast het hun kleren en onthoudt het zich van geslachtsgemeenschap.

Vers 16-20
Op de morgen van de derde dag daalt de HEERE onder machtige natuurverschijnselen neer op de berg. Donder, bliksem en donkere wolken kondigen de komst van Israëls God aan. Daar klinkt het geluid van een bazuin, een ramshoorn die het volk naar de berg roept. Het volk slaat de schrik om het hart, maar Mozes leidt hen naar de voet van de berg. Door de aanwezigheid van de HEERE, Wiens verschijning met vuur wordt aangeduid, rookt en beeft de hele berg als een oven. Steeds indringender wordt het geluid van de ramshoorn. Mozes begint te spreken. God antwoordt, niet met natuurverschijnselen, maar met Zijn stem. Hij roept Mozes naar boven.

Vers 21-22
Daar ontvangt Mozes verdere instructies. Hij moet het volk waarschuwen dat ze niet, uit nieuwsgierigheid om de HEERE te zien, de grens moeten oversteken die God hen heeft gesteld. Ook voor de priesters heeft de HEERE een aanvullend gebod. Het officiële priesterambt was nog niet ingesteld. Blijkbaar waren er onder het volk mensen die deze taak vervulden. Mogelijk waren het de zonen van Aäron. Zij moeten, als mensen die in de dienst van God tot Hem mogen naderen, zich nog meer heiligen. Beide voorschriften worden vergezeld van een indringende waarschuwing de HEERE niet tot toorn te verwekken.

Vers 23-24
Mozes verzekert de HEERE dat de berg zodanig is afgezet, dat geen Israëliet zal kunnen opklimmen. Hij krijgt daarop van God de opdracht af te dalen en met Aäron opnieuw naar boven te klimmen. Nogmaals wordt hem op het hart gedrukt dat niemand anders de berg mag beklimmen. Zo benadrukt de HEERE opnieuw: Ik ben een heilig God!

Vers 25
Mozes daalt af en geeft de Israëlieten de laatste instructies. Het volk is klaar, het grote moment van de verbondssluiting is aangebroken.

Tot slot
We zien in deze geschiedenis hoe de HEERE enerzijds afdaalt en Zich openbaart aan gewone mensen, en anderzijds benadrukt dat Hij de gans Andere, de heilige God is! Deze God sluit een verbond met onwillende mensen als de Israëlieten. Zo heeft Hij ook in de doop een verbond met ons gesloten. Luisteren wij naar Zijn stem?