Bijbelgedeelte: Exodus 5

Intro
Het vervolg van de geschiedenis is niet te begrijpen zonder Exodus 3:13 – 22, waar de HEERE Zich aan Mozes bekend maakt en de opdracht geeft om in Zijn Naam naar Farao te gaan. Zijn Naam is HEERE, IK ZAL ZIJN DIE IK ZIJN ZAL. Hij is de Eeuwige, de Almachtige, de Onveranderlijke, de getrouwe Verbondsgod. Eenvoudig gezegd betekent deze Naam wat de HEERE aan Mozes verzekerde: Ik zal met u zijn. Op Mij kunt u aan. De HEERE zal Zijn beloften waarmaken, ondanks de tegenstand van satan en Farao. Hij Zal Zijn volk verlossen.

Vers 1 - 14
‘Alzo zegt de HEERE’ is een aanhef die profeten gebruiken als ze het Woord van de HEERE doorgeven. Mozes spreekt als profeet. Het verzoek aan Farao is niet vreemd, wel de bevelende toon. Arbeiders in de tichelsteen-industrie kregen in Egypte vrijaf voor offerfeesten voor hun goden. Als Mozes en Aäron zouden vragen om totale vrijheid (dat was uiteindelijk wel de bedoeling), dan had het plan geen kans van slagen. Daarom komen ze eerst met een meer redelijk verzoek. Farao weigert. Andere goden mogen gediend worden, de God van de Hebreeën niet. Achter Farao staat de satan, die Gods verlossend handelen wil verhinderen. Mozes en Aäron houden aan, maar de bevelende toon ontbreekt in vers 3. Als het volk door een dodelijke ziekte getroffen wordt, is Farao het volk voorgoed kwijt. ‘Gaat heen tot uw lasten’ betekent ‘aan het werk jullie’. Farao, gekrenkt in zijn eer, beveelt nog dezelfde dag aan de Egyptische opzichters (drijvers) en de Israëlitische leiders (ambtlieden) om de lasten van de Israëlieten te verzwaren. Vers 5 wijst er op dat Farao de dwangarbeid wilde gebruiken om de groei van het volk in te dammen (vergelijk hoofdstuk 1). De woorden ‘zij gaan ledig’ betekenen: ‘zij zijn lui’ (vers 8). Het leem van de tichelstenen haalde men uit de Nijl, het stro moest men vanaf nu, met veel moeite, van de landerijen en dorsvloeren halen uit de Nijldelta. De stenen werden gebakken in de hete zon. ‘De leugenachtige woorden’ zijn de woorden van Mozes en Aäron (vers 9). ‘Uw gezette werk’ wijst op de opgedragen dagtaak. De dagtaak van de Israëlieten wordt nog zwaarder als blijkt dat ze niet aan gewoon stro kunnen komen, maar slechts aan ‘stoppels’. Sommigen vertalen het woord met ‘stengels’. Als Israël niet kan voldoen aan de eis, worden hun leiders geslagen.

Vers 15 – 21
De leiders reageren zich niet af op hun volksgenoten, maar protesteren bij Farao. Het is onmogelijk om aan diens eisen te voldoen. Ze wijzen er op dat het volk van Egypte schuld op zich laadt en daarmee dus kans op onheil en rampen loopt (vers 16). Farao herhaalt twee keer zijn beschuldiging van luiheid. Hierdoor krijgt de beschuldiging een definitief karakter. De leiders beseffen dat hun zaak er slecht voor staat (vers 19) en vertrekken. De hoop op verlossing was gewekt, maar de verdrukking slechts zwaarder geworden. Buiten het paleis staan Mozes en Aäron op hen te wachten. Met harde en dreigende woorden verwensen de leiders hen: De HEERE zal jullie oordelen. ‘Gij hebt onze reuk stinkende gemaakt’ betekent: ‘jullie hebben ons een slechte naam bezorgd’. Het bevel om onmenselijk hard te werken, zal hun dood nog betekenen. Wat een tegenstelling met hoofdstuk 4:31. Mozes en Aäron hebben nu zowel Farao als het volk tegen zich. Realisering van Gods opdracht, die in het vorige hoofdstuk zo goed begon, lijkt verder weg dan ooit. Gods verlossend handelen gaat vaak door onmogelijkheden heen. Hij doet dat om Zijn macht en majesteit nog meer aan het licht te brengen. Ook kunnen we hier leren dat we geduld moeten oefenen als God niet meteen ingrijpt in onze ellende. We mogen blijven volharden in het vertrouwen op Gods beloften.

Vers 22 – 24
Hoewel de HEERE had voorzegd dat Farao het volk niet zo maar zou laten gaan (Exodus 3:19 en 4:21), had Mozes kennelijk niet gedacht dat het zo moeizaam zou gaan. Dat is ongeloof. Mozes verwijt God de verslechtering van de toestand van het volk en vraagt zich af wat de zin van zijn roeping is. Zijn optreden heeft alleen nog maar averechts gewerkt. Op Mozes’ klacht herhaalt de HEERE Zijn belofte Israël te zullen bevrijden. Ondanks Mozes’ ongeloof en aanklachten antwoordt de HEERE. Dat is onverdiende genade. Mozes’ ongeloof en aanklachten mogen we niet navolgen, zijn gang naar de HEERE wel. Met ons ongeloof, onze zwakheden, klachten en vragen, mogen we tot de HEERE gaan. Het antwoord in vers 23 verzekert ons van Zijn open oor, Zijn genade en ontferming (zie ook Psalm 50:15 en 1 Petrus 5:7).