Bijbelgedeelte: 1 Koningen 17

Vers 1
Hier ontmoeten we voor het eerst in de Bijbel Elia. De betekenis van zijn naam typeert zijn hele optreden: ‘de HEERE (en dus niet Baäl) is mijn God’. Elia komt uit Thisbe (in het Overjordaanse). We weten niet waar Elia en Achab elkaar ontmoetten. In elk geval deelt Elia met een plechtige eed (de betekenis is: alleen als de HEERE níet leeft, komt deze voorzegging niet uit) aan Achab mee, dat er de komende jaren geen regen of dauw zal zijn. Israël ontleende zijn vruchtbaarheid voor een deel aan de regen, maar vooral aan de dauw. Als de regen en de dauw ingehouden zouden worden, zou dat betekenen dat de oogst mislukte en daardoor kon er een economische crisis of zelfs hongersnood ontstaan.
Vanuit Jakobus 5:17 weten we dat Elia zélf om deze droogte gebeden heeft. Waarom Elia dit gebed bad, wordt niet uitdrukkelijk aangegeven. Maar de reden laat zich vermoeden: Toen de profeet zag dat de zegeningen van God Israël niet tot bekering brachten, maar het volk Baäl bleef dienen, bad hij om de oordelen van God. Niet als een doel op zich, maar als een middel tot bekering van Israël. Op deze manier moet het volk Israël wel inzien, dat het niet Baäl is die voor vruchtbaarheid van het land zorgt.
De toevoeging ‘tenzij dan naar mijn woord’ maakt voor Achab twee dingen duidelijk: In de eerste plaats dat het oordeel bij de HEERE, de God van Elia vandaan komt. In de tweede plaats wordt duidelijk dat het ook alleen de God van Elia is Die – door het woord van Zijn knecht – een einde kan maken aan de droogte. Niet Baäl!

Vers 2 – 7
Door zijn boodschap is Elia in een moeilijke positie geraakt. Mogelijk wil de koning hem doden of hem dwingen de ontstane situatie weer ongedaan te maken. Ook zullen er wellicht andere inwoners van Israël zijn, die Elia lastigvallen om regen en dauw. Daarom geeft God Zijn knecht een veilige plaats bij de Krith, een beek in het Overjordaanse. Dat betekent wel dat de profeet, die het woord van de HEERE doorgeeft aan het volk, niet langer in Israël is; op deze manier trekt de HEERE Zich tijdelijk terug.
Dat het raven zijn die hem voedsel brengen, is wonderlijk: de roofzuchtige dieren zouden het ook zelf kunnen opeten. Bij het vlees moeten we waarschijnlijk denken aan kleinere vogels die door de raven gevangen waren. Als mensen die in de buurt van de Krith kwamen, de raven zagen, zouden ze niet snel op het idee komen dat ze in de buurt van een levend wezen waren. Raven houden zich normaal gesproken namelijk op in de buurt van karkassen.
Elia’s verblijf bij de beek Krith is een periode van beproeving. Elke dag ziet Elia het water in de beek verder opdrogen. Totdat er geen water meer in de beek staat.

Vers 8 – 16
Dan pas (vers 8: ‘toen’) geeft de HEERE Elia opdracht om naar Zarfath (of Sarepta, Lukas 4:26) dichtbij Sidon te gaan. Zarfath lag ten noorden van Israël, dicht bij de kust, in een gebied waar de Baäldienst heersend was. Overigens was ook dit gebied getroffen door de droogte. De HEERE heeft daar een weduwe de opdracht gegeven om Elia te onderhouden. Opnieuw is hier sprake van een beproeving: Elia moet in heidens gebied gaan wonen. En bovendien is de zorg voor zijn levensonderhoud in handen van een weduwe, een arme en behoeftige vrouw, gegeven. De Heere Jezus verwijst naar deze vrouw, als Hij leert in de synagoge van Nazareth (Lukas 4:26). Elia beroept zich op de oosterse gastvrijheid als hij vraagt om wat water en brood.
Het is een beproeving voor deze vrouw dat ze van haar laatste ingrediënten een broodkoek voor een vreemdeling moet maken. Ze doet echter wat Elia zegt.

Vers 17 – 24
Na kortere of langere tijd wordt de zoon van de weduwe ernstig ziek en sterft. Dat betekent zowel een diep verdriet alsook zorg voor de toekomst: wie zal er in haar levensonderhoud voorzien als ze oud en gebrekkig geworden is?
Verwijtend vraagt de vrouw aan Elia of hij gekomen is om door zijn aanwezigheid in haar huis Gods aandacht op haar en daarmee ook op haar zonde te richten. Of ze aan een concrete zonde denkt, en zo ja aan welke zonde, wordt niet duidelijk. In elk geval ziet ze de dood van haar zoon wel als een straf van God.
Elia brengt hem naar de bovengelegen kamer (een opkamer op het platte dak of een kamer op een hogere verdieping) waar hij zelf verblijf houdt. Daarna bidt hij eerst. Let erop hoe hij de HEERE aanspreekt: ‘míjn God’. Niet alleen Elia’s naam geeft aan dat de HEERE zijn God is; ook zijn gebedsleven laat het zien. Hier ligt een lijn: De vrouw kon met haar nood geen kant op. Maar als de HEERE je God mag zijn, mag je, net als Elia, de nood (van jezelf, maar ook van anderen) bij Hem brengen.
Elia strekt zich driemaal over de jongen uit. Met zijn lichaam verwarmt hij het lichaam van de jongen. Zijn adem blaast hij als het ware in de neus van de jongen. Intussen bidt hij, of de ziel (of adem) in de jongen mag terugkeren. De HEERE verhoort Elia’s gebed.
De heidense weduwe reageert met te zeggen dat ze nu niet alleen weet, dat Elia een man van God (dat is: een profeet) is, maar ook dat het woord van de HEERE, dat in zijn mond is, ‘waarheid’ is. In het Hebreeuwse woord klinkt het aspect van vastheid en zekerheid mee; je kunt op het woord van de HEERE aan. De vrouw belijdt haar geloof, nadat ze het wonder gezien heeft. De Heere Jezus zegt dat zij zalig zijn, die niet gezien en nochtans geloofd zullen hebben.
In onze omgeving vinden dodenopwekkingen zoals bij Elia, niet meer plaats. Maar als onze geliefden sterven, mogen we wel weten dat het woord van HEERE waarheid (vast en zeker) is, dat Hij eenmaal de doden zal opwekken. Dat biedt troost als we mogen weten dat iemand in de HEERE gestorven is.