Leswijzer 22.2 - Catechismus

Zingen: Psalm 78:1

Neem, o mijn volk, neem mijne leer ter oren;
Neig oor en hart, om naar mijn stem te horen,
'k Zal met mijn mond u wijze spreuken leren,
Verborgenheên, van ouds af waardig t' eren;
Mij vloeit een schat van wijsheid uit den mond,
Gelijk een bron, die voortspringt uit den grond.

Psalmen
16:4; 25:4; 49:1

Liederen
Gele bundel: 94

Levensvragen

• De catechismus lijkt wel net zo belangrijk als de Bijbel!
• Waarom wordt er elke week uit de catechismus gepreekt?
• Is de catechismus niet allang toe aan een update?

Doelstellingen

1. Je weet hoe we aan de catechismus komen.
2. Je weet wat kenmerkend is voor de catechismus.
3. Je weet wat het doel is van de catechismus.

Hoofdlijnen

Levensvraag
Weer een catechismuspreek?!
Bij ons wordt er regelmatig op zondagavond uit de catechismus gepreekt. Ik mag het eigenlijk niet zeggen, maar dat vind ik zo saai. Waarom doen we dat? Soms lees ik de vraag met het antwoord en is het gelijk al duidelijk. Moeten we daar echt elke keer uit preken? En als we dan klaar zijn, dan beginnen we weer opnieuw!

Bijbelgedeelte
Waarom is het belangrijk om te leren?
De HEERE God gebiedt het volk Israël om Zijn geboden, inzettingen en verordeningen te leren en te onderhouden, opdat ze de HEERE zouden vrezen en hun dagen in het land verlengd worden. De woorden moeten in hun hart zijn en die woorden en het onderhouden daarvan moeten ze hun kinderen inscherpen.

Geloofsleer
De Heidelbergse Catechismus is een troost- en leerboek.
De Heidelbergse Catechismus is gemaakt door Ursinus en Olevianus in Heidelberg, in opdracht van keurvorst Frederik III. In de catechismus worden vier onderdelen behandeld: geloof, sacramenten, gebod en gebed. Op de Synode van Dordrecht is de catechismus een erkend belijdenisgeschrift geworden.

Verbinden

Gespreksvragen

1. Wat vind jij van de catechismus?
2. Wat vind je van catechismuspreken?
3. Waarom wordt er elke zondag uit de catechismus gepreekt?
4. Welke plek zou de catechismus in de kerk moeten hebben volgens jou?
5. Hoe ziet een ‘goede catechismuspreek’ er volgens jou uit?
6. Wat betekent ‘catechismus’ eigenlijk?
7. Waar komt de naam Heidelbergse Catechismus vandaan?
8. Welke rol speelt de catechismus in jouw leven?
9. Wat weet je over de catechismus?
10. Welke vragen en antwoorden uit de catechismus ken je uit je hoofd?

Stellingen

1. Het is goed om de catechismus uit je hoofd te leren.
2. Je kunt beter Bijbelteksten uit je hoofd leren dan catechismusvragen met antwoorden.
3. Catechismuspreken zouden afgeschaft moeten worden.
4. Het gat tussen het heden en de catechismus is te groot.

WhatsAppbericht (zie bijlage)
Deel de bijlage uit. Lees het appje van Jeroen de Groot. Onderstreep wat je herkent en schrijf dan in het veld eronder een antwoord op. Laat de catechisanten hun antwoord na vier minuten bespreken met degene die naast hen zit.

Gespreksvragen

1. Wat vind jij herkenbaar in het bericht van Jeroen?
2. Wat heb jij voor antwoord opgeschreven?
3. Waar ging jullie gesprek over?
4. Waarom neemt de catechismus zo'n grote plek in de kerk in?

Ik heb liever een gewone preek!
Lees samen de vraag van Refoweb.

‘In onze gemeente wordt regelmatig op de zondagavond uit de catechismus gepredikt. Persoonlijk heb ik hier niets aan (te dogmatisch). Het spreekt mij niet aan. Ik heb veel meer aan een 'gewone' preek. Die raakt mij persoonlijk. Veel jongeren uit onze gemeente blijven weg wanneer er uit de catechismus wordt gepredikt. M.i. hoort een uitleg van de catechismus thuis op een Bijbelkring of op catechisatie en niet op de zondag. Graag uw mening.’

In welk antwoord herken jij je het meest?

1. Eens: ik begrijp ook niet dat hier zo vaak uit gepreekt wordt. Behandel het maar op een Bijbelkring.
2. Gedeeltelijk mee eens: soms is het wel fijn, maar over het algemeen herken ik wel wat hier gezegd wordt.
3. Neutraal: ik heb hier eigenlijk nog nooit over nagedacht.
4. Gedeeltelijk mee oneens: sommige vragen en antwoorden staan heel ver van je af, maar ik vind het heel vaak fijn om naar te luisteren.
5. Mee oneens: elke keer wordt je geloof weer aangescherpt, dus ik zou het niet willen missen!

Gespreksvragen

1. Wie herkent zich in nummer ...? Waarom?
2. Wie vond het moeilijk om er een te kiezen? Wat zou jouw antwoord zijn?
3. Waarom wordt er eigenlijk vaak uit de catechismus gepreekt?
4. Wat is het doel van de catechismus?

Catechismuspreek maken
Misschien hebben jullie wel vaak commentaar op een catechismuspreek. Soms lijkt het misschien zo ver van je vandaan te staan. Toch is het de zoektocht van elke predikant om de vraag en het antwoord ook weer te vertalen naar het heden. De ene keer zal dit beter lukken dan andere keren. Maar daarom draaien we het vandaag eens om. Maak groepjes van drie tot vier catechisanten. Zondag (of een andere week) preekt de dominee (of ‘ik') uit Zondag .... Jullie mogen als groepje deze Zondag doorlezen en er proberen een preek van te maken. De preekschets moet de volgende elementen bevatten:

• Verbinding/inleiding
• Structuur
  o Kernwoorden per punt
• Hedendaagse voorbeelden
• Relevantie voor vandaag

Gespreksvragen

1. Kun jij jullie preekschets toelichten?
2. Hoe was het om dit te doen?
3. Wat hebben jullie ervan geleerd?
4. Waarom neemt de catechismus eigenlijk zo'n grote plek in de kerk in?

Heidelbergse Catechismus
Pak allemaal de catechismus er eens bij. Vandaag gaan we het daar namelijk over hebben. Blader hem gewoon eens door. Stel tijdens het bladeren vragen.

Vragen

1. Eerst even de naam. Wie weet waar die vandaan komt? En wie weet wat ‘catechismus’ betekent?
2. Hoe is elke zondag opgebouwd?
3. Waarom zou dat zo (vraag en antwoord) gedaan zijn?
4. Uit hoeveel vragen en antwoorden bestaat de catechismus?
5. En uit hoeveel zondagen? Waarom zou dat zijn?
6. Welke kennen jullie uit je hoofd?
7. Wat valt jullie op tijdens het bladeren?
8. Lees eens een willekeurig antwoord. Wat komt er in je op?
9. Wat vinden jullie van de catechismus?
10. Wat is de catechismus eigenlijk?
11. Wie heeft er verder nog vragen?
12. Wat is het doel van de catechismus?

Bedenk een antwoord
Om goed te begrijpen wat de catechismus doet, gaan we een oefeningetje doen, waarin we eigenlijk de catechismus na-doen. Straks krijgen jullie een aantal vragen met Bijbelteksten erbij te zien. De bedoeling is dat jullie de vraag op basis van de Bijbelteksten beantwoorden.

Vragen

1. Kun je de wet van God helemaal houden?
   Bijbelteksten: Romeinen 8:7 en Titus 3:3
   HC 2.5
2. Worden alle mensen zalig?
   Bijbelteksten: Johannes 3:18 en Markus 16:16
   HC 7.20
3. Waarom wordt de Zoon van God ‘Jezus’ (Zaligmaker) genoemd?
   Bijbelteksten: Mattheüs 1:21 en Handelingen 4:12.
   HC 11.29
4. Had het verschil gemaakt als Jezus niet aan het kruis, maar een andere dood was gestorven?
   Bijbelteksten: Galaten 3:13 en Deuteronomium 21:23.
   HC 15.39
5. Wat maakt het uit als je gelooft wat in de Apostolische Geloofsbelijdenis verwoord is?
   Bijbelteksten: Romeinen 1:17 en Johannes 3:36.
   HC 23.59

Laat nu zien waar deze vraag en het antwoord in de catechismus staan.
Vergelijk nu jouw antwoord met het antwoord uit de catechismus? Wat zijn de overeenkomsten en verschillen?

Gespreksvragen

1. Wat viel je op toen je jouw antwoord met het antwoord uit de catechismus vergeleek?
2. Wat zou de functie van de catechismus zijn als je aan deze oefening denkt?

Brugzin
In de verbinding hebben we nagedacht over de catechismus en zijn functie. In het Bijbelgedeelte zien we wat de HEERE wil dat we met Zijn woorden doen. Welk verband is hier met de catechismus?

Voor de complete les- en leerwijzer verwijzen we u naar de producten.