Bijbelgedeelte: Mattheüs 22:1-14

Intro
Rabbi’s uit de tijd van de Heere Jezus vertelden ook gelijkenissen waarin God werd vergeleken met een Koning die een bruiloft voorbereidt voor Zijn zoon. In zo’n gelijkenis was de zoon het beeld voor Israël. In de gelijkenis van de Heere Jezus is de zoon echter het beeld voor de Heere Jezus.

Vers 1
Hij reageert met deze gelijkenis op de overpriesters en Farizeeën die ‘zoeken Hem te vangen’ (21: 46). Deze gelijkenis heeft dus een heel specifiek adres. Na de Joden aangesproken te hebben, blijkt deze gelijkenis aan het eind ook een boodschap voor iedere mens te hebben.

Vers 2 – 3
Een bruiloft was in die tijd een groot feest waarvoor meerdere dagen werden uitgetrokken. Uitgenodigd worden was allereerste een grote eer. Het kon tegelijk ook moeilijk zijn om de uitnodiging te aanvaarden omdat je daardoor een aantal dagen niet je gewone werk kon doen. Maar een uitnodiging afslaan, was bijna ondenkbaar. Zo iets betekende een ongekende belediging van de gastheer. In het geval van een koning kwam daar dan ook nog de angst bij om zijn misnoegen over je af te roepen. En let op: de uitnodiging werd ruim van te voren verstuurd. Je was dus op de hoogte van de voorbereidingen voor het feest en kon jezelf er ook op voorbereiden. In de gelijkenis horen we van het moment dat de genodigden te horen krijgen: het is gereed. Het feest begint!
In deze gelijkenis gebeurt het bijna ondenkbare. De genodigden willen niet komen. Ze geven er niet eens een reden voor op.
De Heere Jezus tekent met dit beeld de reactie van Israël op Gods roepen door de profeten en priesters. Het merendeel van het volk luistert niet. Ze blijven weg zonder opgaaf van reden.

Vers 4 – 6
De koning zendt andere dienstknechten met een uitgebreidere uitnodiging. In kleurrijke woorden wordt de aard van het feest(maal) onder woorden gebracht. Deze reactie van de Koning is eigenlijk al onvoorstelbaar. Hoe bestaat het dat hij de mensen die hem zó afwezen, nog zó tegemoet wil komen. Hoe dan ook: ook deze uitnodiging wordt afgeslagen. De genodigden vinden hun dagelijkse bezigheden belangrijker dan het feest van de Koning. Sommigen gaan zelfs zo ver dat ze de gezonden knechten mishandelen en doden.
Hier tekent de Heere Jezus het geduld en de liefde van God de Vader. Na de periode van het Oude Testament zendt Hij de Heere Jezus. Zijn Evangelie, zoals dat gepreekt zal worden door apostelen, evangelisten e.a. is nog veel duidelijker dan Gods beloften in het Oude Testament. Maar de reactie van het Joodse volk, via hun leiders zal afwijzing zijn of desinteresse. Sommigen zullen zelfs zo ver gaan dat ze de apostelen en hun helpers en opvolgers zullen martelen en doden.

Vers 7
Het geduld van de Koning blijkt ook een grens te hebben. Bedenk daarbij dat in de oudheid gold dat een ‘gezondene’ meer was dan slechts een boodschapper. Een gezant vertegenwoordigde zijn zender. Wie daarom aan de gezant kwam, tastte daarmee de zender aan. In reactie op deze afwijzing zendt de koning een leger om de doodslagers te straffen en hun stad te verwoesten.
Gods toorn in de bijbel is ‘gekrenkte liefde’. Met deze gelijkenis verwijst de Heere Jezus naar de vernietiging van Jeruzalem door de Romeinen in 70 na Christus. Dat is volgens de Heere Jezus straf voor de afwijzing van Hem en de manier waarop het Joodse volk is omgegaan met de verkondigers van het evangelie. Let wel goed op: dat was geen definitieve straf. Gods toorn is gekrenkte liefde. Ook in tijden van toorn blijft God denken aan Zijn goedertierenheid (zie bijvoorbeeld Klaagliederen 3: 32) Deze gelijkenis is dan niet slechts een aanzegging van het oordeel maar een aansporing het leven te zoeken in Christus.

Vers 8 – 10
Het ‘niet waardig’ zijn slaat hier op de hardnekkige afwijzing van het Evangelie. Daarmee hebben ze zichzelf ‘..het eeuwige leven niet waardig geoordeeld’ (Handelingen 13:46). Ondanks de afwijzing van de genodigden gaat het feest door. Daar zorgt de Koning zelf voor. De dienstknechten krijgen een ander adres. De uitnodiging wordt veel ruimer. Het moet verteld worden op kruispunten (waar veel mensen langskomen). Aan iedereen die het maar horen wil en hoe hij/zij er ook voorstaat of aan toe is, mag gezegd worden: Komt, want alle dingen zijn gereed. Zó komt de feestzaal vol.
Na de afwijzing door de Joden zal het Evangelie in de hele wereld gepreekt worden. Daardoor is het ook bij ons gekomen. Deze gelijkenis mag daarom nooit een reden voor ons zijn om negatief te denken over Joden. Ons past alleen maar dankbaarheid, verwondering en vrees tegenover God en gebed voor Israël (zie Romeinen 11 en zeker de verzen 20-21).

Vers 11 – 14
De zaal is vol maar als de Koning de gasten inspecteert, is er een gast die opvalt omdat hij geen bruiloftskleed aan heeft. Hij wordt vriendelijk aangesproken; gevraagd naar de reden kan hij geen antwoord geven. Voor zo iemand is geen plaats bij dit feest van de Koning. Hij wordt door de dienaars gebonden en naar buiten gebracht. Geroepen zijn alleen blijkt niet genoeg te zijn.
Opeens gaat het hier niet alleen over Joden maar over ieder mens én over het laatste oordeel. Dan zal één ding beslissend zijn –zowel voor Joden als voor heidenen- en dat is: Hebben we ons vertrouwen gesteld op de verdienste van Christus? Iedereen die genodigd is, weet dat die verdienste te verkrijgen is; uit genade: gratis. Wie toch zonder bruiloftskleed denkt binnen te kunnen gaan, zal daarom ‘verstommen’ als de Koning vraagt waarom hij dat ‘kleed’ nog niet draagt. Wat dan rest is slechts de hel; voor eeuwig weggedaan zijn uit Gods tegenwoordigheid. Wening en tandengeknars wijst op zelfmedelijden en verbittering; in de hel is er het ultieme lijden.
Vers 14 wijst op de velen die Gods roepstem afwijzen en is een ernstige aansporing om Gods roepstem ter harte te nemen.