Bijbelgedeelte: Mattheus 20:1-16

Vers 1
De gelijkenis toont ons: dat God niemands schuldenaar is en dat zij die op latere leeftijd bekeerd worden, hen die eerder bekeerd zijn, voorbij kunnen streven. Het woordje ‘want’ aan het begin van de gelijkenis van de arbeiders in de wijngaard geeft aan dat dit vers een verduidelijking is van de slotwoorden in Mattheüs 19:30: ‘Maar vele eersten zullen de laatsten zijn, en vele laatsten de eersten.’ In de eerste plaats krijgen de discipelen hier een les over hoe de verhoudingen in het koninkrijk der hemelen zullen zijn. Dit is ook een antwoord op de vraag van Petrus in Mattheüs 19:27: ‘Zie, wij hebben alles verlaten en zijn U gevolgd, wat zal ons dan geworden?’ Onze goede werken verdienen de zaligheid niet, maar de Heere zal onze goede werken uit genade belonen.
De heer van een wijngaard, waarmee God Zelf bedoeld wordt, gaat ’s morgens vroeg op pad om arbeiders te huren. Deze ingehuurde mensen kunnen in deze gelijkenis echt de eersten genoemd worden. Christenen worden ook geroepen tot de dienst, het ambt in Gods kerk. De duivel huurt arbeiders voor zijn werk, God huurt ook arbeiders voor Zijn wijngaard. De kerk is Gods wijngaard. Zie Jesaja 5:1-7. We kunnen niet lui zijn, dat laat het werk voor God niet toe. Men kan wel lui naar de hel gaan, maar hij die naar de hemel wil, moet arbeiden.

Vers 2
Het afgesproken loon is een denarie per dag. Dat is het standaard minimum dagloon voor een dagarbeider. Dit is geen loon voor onze gehoorzaamheid aan God, maar toch is er genoeg weggelegd. De tijd van een leven is een dag, het loon is voor eeuwig.

Vers 3-5
Er zijn 12 uren in een dag. De dag loopt van 06.00 uur tot 18.00 uur. Rond het derde uur (ongeveer om 09.00 uur), het zesde uur (12.00 uur) en het negende uur (15.00 uur) huurt de huisheer nogmaals arbeiders in. Deze arbeiders mijden niet opzettelijk het werk, maar ze wilden juist werken. Hij belooft een eerlijk loon. Dit duidt ook op de ver- schillende tijden waarin een mens tot God kan worden bekeerd. In zijn jeugd of later.

Vers 6-7
Te elfder ure, ongeveer om 17.00 uur, aan het einde van de dag, worden er toch nog mensen ingehuurd. Er is geen tijd ongeschikt om zich tot God te keren. Mensen die naar menselijke berekeningen buiten het Koninkrijk moeten blijven, zullen toch nog zalig worden.

Vers 8
Het loon wordt aan het einde van de dag uitbetaald door degenen die de zorg had over de goederen van de heer, volgens de wet, Leviticus 19:13 en Deuteronomium 24:15. Getrouwe arbeiders zullen hun loon ontvangen als zij sterven. Dat er bij het uit- betalen begonnen wordt met de laatsten, is niet volgens de wet.

Vers 9-10
Bij de uitbetaling komt direct openbaar dat degenen die om 5 uur ’s middags zijn inge- huurd hetzelfde loon krijgen als wat aan de vroeg ingehuurden was beloofd. Dezen menen nu dat ze wel meer zullen krijgen dan wat was afgesproken, maar ook zij krijgen één denarie. Voor iedereen zal het in de hemel een volkomen zaligheid wezen.

Vers 11-12
Zij nemen daar geen genoegen mee en mopperen. Zij hebben immers veel langer en zwaarder en dat zelfs op de heetste uren van de dag moeten werken. Horen we hier niet de echo van het klagen van het volk Israël tegen God in Mozes dagen? (Exodus 16:7-12, Numeri 14:27) Maar in het Koninkrijk van God heeft niemand reden om te mopperen. Iedereen krijgt al oneindig veel meer dan hij verdient. Door vrije genade uitbetaald.

Vers 13-15
De heer laat hen zien dat ze geen recht op klagen hebben. Ze krijgen wat was afgespro- ken. Als de heer anderen in zijn goedheid evenveel wil geven is hij daar vrij in. Als God zo goed is om de een meer te geven, kan de ander daar nog geen aanspraak op meer aan ontlenen. Genade geeft geen rechten. Maar ze zijn afgunstig, jaloers en dat is de oorzaak van ontevredenheid. Met als eerste de aandacht op de laatste groep geeft aan de enorme genade die God toont. De heer laat zijn soevereiniteit zien door duidelijk te maken dat hij zelf bepaald wat hij met het zijne doet. De heer vraagt vervolgens hoe het met het oog van de klagers is gesteld. Hier wordt een verband gelegd met de eerdere uitspraak in Mattheus 6:23 Maar indien uw oog boos is, zo zal geheel uw lichaam duister zijn. Indien dan het licht, dat in u is, duisternis is, hoe groot zal de duisternis zelve zijn!

Vers 16
De laatsten zullen als de eersten zijn en de eersten als de laatsten. Allen krijgen dezelfde behandeling en dezelfde zaligheid. Als we ook denken aan de gelijkenis van de oudste zoon uit Lukas 15:25, dan zien we aan de ene kant dat God vrij is genade te schenken en aan de andere kant dat de mens snel denkt door goed te doen rechten te hebben. We mogen niet roemen in onze eigen gaven, we staan in dienst van Gods Koninkrijk en we mogen anderen geen genade misgunnen.