Overdenking - Apologetiek in Athene

Paulus is na een overhaast vertrek uit Berea in Athene aangekomen. Daar zal hij wachten, is zijn bedoeling, op Silas en Timotheüs.

LEZEN
Handelingen 17:15-34

OVERDENKING
Paulus is na een overhaast vertrek uit Berea in Athene aangekomen. Daar zal hij wachten, is zijn bedoeling, op Silas en Timotheüs. Uiteindelijk zullen ze elkaar pas in Korinthe treffen, maar dat weet Paulus natuurlijk nog niet. De tijd dat Paulus moet wachten, besteedt hij wel nuttig. Elke dag trekt hij eropuit. Op de sabbat spreekt hij met de Joden in de synagogen; op de andere dagen met iedereen die hij op de markt tegen het lijf loopt. Dat is doelgerichter dan je misschien denkt. De markt was een groot plein, omringd met zuilengangen, de zogenaamde stoa. Dat was de ontmoetingsplek voor filosofen. Allerlei wijsgerige en godsdienstige gesprekken vonden daar plaats. Al 450 jaar voordat Paulus Athene betrad, sprak de filosoof Socrates in de zuilengangen met zijn leerlingen. Na Socrates zijn er twee belangrijke filosofische stromingen ontstaan. Ze worden genoemd in vers 18: de school van de Epicureeërs en die van de Stoïcijnen. Waar deze filosofen voor stonden, laten we liggen. Feit is dat Paulus met deze filosofen in gesprek raakt. Maar blijkbaar is dat gesprek niet bepaald tot genoegen van deze wijsgeren. Er komt een woordenstrijd. Een twistgesprek, waarin ze het niet met elkaar eens worden. Waar gaat het gesprek dan over? Dat staat kort vermeld aan het slot van vers 18: ‘Hij verkondigde hun Jezus en de opstanding.’ Lukas geeft deze keer de inhoud van Paulus prediking heel beknopt weer. Ongetwijfeld heeft Paulus ook over Jezus’ menswording gesproken; over Zijn woorden en wonderen; over Zijn lijden en sterven. Zo kwam hij dan ook te spreken over Jezus’ opstanding en hemelvaart. Maar Paulus doet dat niet maar om een interessant betoog te houden. Nee, hij zoekt het hart van zijn hoorders en roept hen op om zich tot de enige ware God te bekeren.

Terwijl Paulus zo vrijmoedig over Zijn Heere en Zaligmaker getuigt, gebeurt er iets in het hart van zijn gesprekspartners. Er is sprake van een duidelijke afkeer tegen deze boodschap. De filosofen verlagen zich zelfs tot een scheldpartij. Paulus wordt ‘praatjesmaker’ (SV: ‘klapper’) genoemd. Dat heeft de lading van ‘graantjespikker’. Terwijl Paulus profiteert van hun naam en faam, brengt hij hun broodwinning ook nog eens in gevaar! Paulus met zijn leer over Jezus en de opstanding vormt een bedreiging. Daarom dwingen ze hem mee te gaan naar de Areopagus. In vers 19 staat dat de filosofen Paulus ‘meenamen’. Maar dat is wat zacht uitgedrukt. Heel de geschiedenis ademt de sfeer van een rechtsspraak, en daar hoort een officiële arrestatie bij. Voor de officiële rechtszitting wordt Paulus naar de Areopagus gebracht. Areopagus is de naam van een heuvel in Athene. Die naam is ook de aanduiding voor het bestuurs- en rechtscollege dat daar zitting hield. Wij zouden zeggen: Paulus werd voor de rechtbank (Areopagus) gedaagd. De aanklacht tegen Paulus is al in vers 18 geformuleerd. ‘Hij schijnt een verkondiger te zijn van vreemde goden.’ Dat is een serieuze aanklacht. In 399 voor Christus werd deze aanklacht ook op de Areopagus geuit. Toen tegen Socrates. En op deze beschuldiging kreeg Socrates uiteindelijk de doodstraf! Op stoïcijnse wijze dronk hij de gifbeker leeg en stierf. Deze geschiedenis van Socrates is voor ons misschien onbekend. Maar voor Lukas en de lezers van zijn boek Handelingen in de eerste eeuw niet. Bewust schetst Lukas hier een parallel tussen het proces van Socrates en Paulus. De geschiedenis komt zo onder grote spanning te staan. Hoe loopt dit af? Intussen wijst Lukas wel fijntjes op de tweeslachtige houding van de filosofen. In vers 21 vermeldt hij namelijk dat de mensen in Athene erom bekend stonden dat ze er altijd wel op uit waren om wat nieuws te horen. En horen ze werkelijk eens iets nieuws – ja, het allerbeste nieuws, dat Jezus Christus de Zaligmaker is! – blijkt dat toch niet in hun straatje te passen… Zo was het in Athene, zo is het van nature met alle mensen.

Paulus verzet zich niet tegen zijn arrestatie en beschuldiging. Graag staat hij de rechters en bestuurders van Athene te woord. Paulus is bereid om verantwoording af te leggen van zijn geloof. Met een moeilijk woord noemen we dat apologetiek. Die bereidheid wordt trouwens niet alleen van zendelingen gevraagd. Voor iedere christen geldt de aansporing van de apostel Petrus, dat we altijd bereid moeten zijn om verantwoording af te leggen aan iedereen die ons rekenschap vraagt van de hoop die in ons is (1 Pet. 3:15). Dat zou geen probleem moeten zijn, want waar het hart vol van is… Voor Paulus was het zonder meer de liefde van Christus die hem aanvuurde om het Evangelie te verkondigen. Toch was er in Athene nog iets anders waardoor hij ‘spraakzaam’ werd. In vers 16 staat dat zijn geest geprikkeld werd door het zien van de vele afgodsbeelden in de stad. Nu hoeven wij niet op afgodsbeelden te letten om te proeven dat onze samenleving zeer afgodisch is. Denk maar aan wat mensen al niet opofferen voor hun carrière, een beetje geluk, een mooi lichaam. Maar wat doet dat dan met je? Roept het bij jou innerlijke weerstand op, zoals de afgodendienst dat bij Paulus opriep? Paulus werd door het zien van alle afgoderij ertoe gedrongen om het Evangelie te verkondigen. Gevolg was dat hij werd gedwongen zich te verantwoorden. Maar staat hij dan voor de rechters, dan voelt hij zich ook daar weer gedrongen het Evangelie te verkondigen! Hij schaamt zich niet voor het Evangelie van Christus!

VERWERKING

  1. Op welke manieren is in onze tijd en samenleving sprake van afgoderij? Waar stellen de mensen in onze tijd hun vertrouwen op?
  2. Lees Romeinen 1:16-17. Hoe kan het dat Paulus zich niet schaamt voor het Evangelie? Wanneer heb jij je voor het laatst geschaamd? Hoe kan deze tekst jou aansporen?
  3. Paulus gaat het gesprek met de geleer - den uit Athene niet uit de weg. Hij blijkt behoorlijke kennis te hebben van hun gedachten en ideeën. Wat kunnen wij daarvan leren voor ons gesprek met andersdenkenden?
  4. Ben jij weleens gevraagd iets te ver - tellen van wat je gelooft? Hoe vond je dat en hoe ging dat? Wat zou je een volgende keer anders doen?
  5. Is voor jou het Evangelie het allerbeste nieuws?
  6. Paulus kan zijn geloof goed verantwoorden. Probeer als verwerking elkaar door te vragen naar wat je nu eigenlijk gelooft.

ZINGEN
Psalm 37:15; 96:2, 3 en 7



Nog beter in vorm raken?

Wij komen graag langs voor toerusting op maat! Bekijk de dienstenpagina voor ons aanbod of stel je vraag via lydia@goedinvorm.nu.

NEEM CONTACT OP

Heb je een tip?

Deel met ons je idee!

STUUR JE TIP IN

Uitgelichte items

Avondmaal

30 oktober 2020
Het Avondmaal laat zien dat de Heere Jezus Zijn lichaam en bloed geofferd heeft tot vergeving van de zonden. Als je door het geloof het Avondmaal …
+
Ontwikkeld door

Belijdenis doen

5 januari 2021
Ik zou het als een grote zegen zien als jij door deze inleiding een verlangen krijgt naar het doen van openbare geloofsbelijdenis, omdat de Heere …
+
Ontwikkeld door
LCJ

Stel je eigen inspiratielijst samen

Voeg met behulp van het gele plusje items toe aan je inspiratielijst. Alles in één lijstje overzichtelijk bij elkaar voor jouw clubavond of activiteit!