Bijbelgedeelte: Handelingen 19:21-40

Context
In Efeze staat de tempel van Artemis. Artemis is de godin van de vruchtbaarheid de Grieken. Men noemt deze godin Diána. In de stad worden afgodsbeeldjes, amuletten en andere afgodische voorwerpen verkocht. Demetrius is een smid die zilveren tempeltjes van de tempel van Diána maakt en verkoopt en veel geld verdient. Door de prediking van Paulus ontdekken veel mensen dat de gemaakte tempeltjes geen goden zijn. Demetrius merkt dat er minder mensen een tempeltje kopen. Er ontstaat een grote opschudding in de stad.

Kerntekst
Efeze 5:5 Want dit weet gij, dat geen hoereerder, of onreine, of gierigaard, die een afgodendienaar is, erfenis heeft in het Koninkrijk van Christus en van God.

Doelstellingen

Ze weten dat God alleen gediend wil worden en je je talenten tot eer van Hem besteedt.
Ze leren dat als je bewust in zonde blijft leven niet in het Koninkrijk van God kunt komen.
Ze leren dat een afgod iets is wat in de plaats of boven God staat en waar je op vertrouwt.

Zingen

Psalm 115:2, 5; 119:3, 5, 18, 53; 135:3, 9
ZB - Create in me a clean hart / Neem mijn leven / ‘k Stel mijn vertrouwen / Van U zijn alle dingen / Welzalig de man die niet wandelt / Wie maar de goede God laat zorgen

Geloofsleer

HC vraag 87 - Zonder bekering niet zalig
HC vraag 94 - Het eerste gebod
HC vraag 95 - Wat afgoderij is

Introductie
Het is midden in de nacht. Je ligt lekker te slapen. Opeens schrik je wakker. Je hoort de rookmelder piepen. Je ruikt rook. Je vader komt je kamer binnen rennen en zegt: ‘Kom snel uit je bed! Er is brand! We moeten allemaal naar buiten!’ Snel pak je nog één ding mee. Meer tijd heb je niet.... Wat zou jij hebben gepakt? Laat de kinderen vertellen waar ze het eerste aan dachten. Benoem dat je na het Bijbelverhaal hierop terug zult komen.

Beginzin
Kijk eens naar die tempel. Die ziet er mooi uit! Hij is zo groot, dat hij echt wel opvalt in de stad Efeze. Deze tempel is een van de zeven wereldwonderen.

Vertelschets

Is het een Joodse tempel? Nee. Het is een afgodstempel. Het is een tempel ter ere van de Griekse godin Artemis. De mensen in Efeze noemen deze godin ook wel Diána. Deze god zeggen ze, zorgt voor de vruchtbaarheid.
In de stad is het druk. Er komen veel mensen naar de tempel. Efeze is ook een grote handelsstad.
Veel handel is veel geluk? Nee, niet iedereen is blij. Kijk maar naar die man. Hij kijkt bezorgd. Het is de smid Demetrius. Waarom is hij niet blij? Het gaat helemaal niet goed met zijn zaak. Hij maakt van zilver hele mooie kleine tempeltjes die lijken op de grote tempel van Diana. Hij verkoopt deze tempeltjes en verdient zo veel geld. Maar nu komen er steeds minder mensen wat bij hem kopen.
Wat kan jij heel goed? Welke talenten heb jij van de Heere gekregen? God wil dat we onze talenten gebruiken en Hem daarvoor de eer geven!
Demetrius roept alle vakmensen en andere smeden bij elkaar. ‘We moeten met elkaar praten. Ik weet wel waarom we minder verdienen. Dat is allemaal de schuld van die Paulus. Niet alleen veel mensen uit Efeze, maar ook mensen uit bijna heel Azië luisteren naar Paulus. Ze zeggen dat handgemaakte goden geen goden zijn.’
Waar de Heilige Geest werkt komt er een verandering. Dit noemen we bekering.
Bekering is onmisbaar, want zonder bekering kunnen we het Koninkrijk van God niet ingaan. Wat is nu bekering? De Heilige Geest ontdekt je aan jezelf, laat je je zonden zien. Je gaat je afkeren van de zonde. Je vlucht tot God. Je krijgt Christus nodig voor je zonden. Je wilt alleen God dienen.
Deze verandering bij de mensen merkt Demetrius nu. De mensen bij wie de Heilige Geest in hun hart werkt, willen nu geen afgodsbeeldjes meer kopen.
Demetrius zegt: ‘Het is voor ons gevaarlijk als we minder verdienen. Wij moeten leven van wat we verkopen. Het is ook een bedreiging voor de tempel van de grote godin Diána. Straks wordt onze godin Diána niet meer overal vereerd, maar geminacht.’
Demetrius en zijn mannen zijn gierig. Ze vertrouwen op hun geld. Dat vinden ze heel belangrijk en staat boven hun godsdienst. Daarom vinden ze het nu zo erg dat ze nu minder verkopen. Ze bedekken hun gierigheid door hun godsdienst. Maar eigenlijk komen ze niet op voor de eer hun godin Diana, maar voor zichzelf.
God wil alleen gediend worden. Daar mag niet één afgod bij. Er mag niets in de plaats van God of boven God zijn waar je op vertrouwt.
‘Groot is de Diána der Efézeren’ roepen de collega’s van Demetrius. Wat zijn ze boos. De mensen in de stad Efeze horen ze schreeuwen. Steeds meer mensen komen kijken wat er aan de hand is. De mensenmassa gaat naar de schouwplaats, dat is het openluchttheater. Daar kunnen heel veel mensen bij elkaar komen, wel meer dan 20.000!
De mensen sleuren twee mannen mee. Het zijn Gajus en Aristarchus. Deze twee mannen komen uit Macedonië en reizen mee met Paulus.
Paulus hoort en ziet wat er gebeurt. Hij wil Gajus en Aristarchus helpen. ‘Dat mag niet’, zeggen de discipelen die bij Paulus zijn. ‘Dat is veel te gevaarlijk. Ga niet naar de schouwplaats!’ Ook andere belangrijke mannen, oversten uit Azië, waarschuwen Paulus. Ze zijn bang dat Paulus anders gedood zal worden.
Wat is het een herrie in het theater. Iedereen schreeuwt door elkaar. De meeste mensen weten eigenlijk helemaal niet wat er aan de hand is.
Er zijn ook Joden in het theater. Ze duwen de Jood Alexander naar voren. Alexander heft zijn hand op. Hij probeert duidelijk te maken dat hij wat wil zeggen. Hij wil wat uitleggen aan het volk.
Maar de mensen luisteren er niet naar. Vooral niet als ze merken dat Alexander een Jood is. Ze weten dat de Joden ook de afgodendienst van Diana zullen afwijzen.
De mensen roepen ‘Groot is de Diana van de Efeziërs. Groot is de Diana van de Efeziërs.’ Wel twee uur lang!
De stadsschrijver, de gemeentesecretaris, krijgt het voor elkaar om de mensen stil te krijgen. ‘Mannen van Efeze, iedereen weet toch dat deze stad Efeze de tempelbewaarder is van de grote godin Diana. Jullie weten toch ook van het beeld dat uit de hemel gevallen is’. (Met het beeld dat uit de hemel gevallen is wordt gedacht aan een meteorietaanslag. Van het stuk ruimtesteen zou dan een beeld zijn gemaakt. Dit verhaal kennen alle mensen en hebben het elkaar wijs gemaakt.)
‘Deze mannen, Gajus en Aristarchus zijn onschuldig. Ze zijn geen tempelplunderaars en ze hebben uw godin Diána niet gelasterd.’ Tegen Demetrius en de andere zilversmeden zegt hij: ‘Als jullie denken dat jullie het recht aan jullie kant hebben dan moeten jullie een officiële aanklacht tegen deze twee mannen indienen. Dan wordt dit in een rechtszitting besproken op de speciale rechtsdagen waarop de stadhouders de rechters zijn. Als jullie nog andere dingen willen, kan daarover een besluit worden genomen in een wettelijke volksvergadering. Maar pas op mannen in Efeze! Jullie kunnen worden aangeklaagd bij de Romeinse overheid omdat er geen duidelijke oorzaak is van deze volksoploop.’ De stadsschrijver stuurt iedereen weg.

Slotzin
Jouw leven op aarde is voor de eeuwigheid belangrijk! Blijf niet doorleven in de zonde, maar belijd je zonden, jouw afgoden, voor Hem. Bij God is er genade voor zondaren.

Gesprek

Wat is een afgod? Wat kan voor ons nu een afgod zijn? Bespreek dit met elkaar.
Laat de kinderen daarna nog eens terug denken aan de situatie waarmee we begonnen zijn. Wat nam jij nog snel mee? Dat kan jouw afgod zijn als het in de plaats van God of boven God staat en je erop vertrouwt.

Samenvatting
Het Evangelie wordt overal in Azië bekend. Dat heeft gevolgen. Demetrius maakt in Efeze zilveren tempeltjes van de tempel van Artemis. Hij merkt dat zijn inkomsten teruglopen doordat mensen tot geloof komen. Als Demetrius dit aan andere kunstenaars en verkopers vertelt, ontstaat er ophef. Gajus en Aristarchus worden beetgepakt en naar het theater gesleurd. Veel mensen lopen mee. De joden duwen Alexander de christenjood naar voren. Maar hij krijgt geen kans om te schreeuwen, de massa roept de grootheid van Artemis uit. De stadssecretaris brengt de gemoederen tot bedaren en maakt duidelijk dat er niets aan de hand is.

Vragen